چگونه فوبیای اجتماعی را با کمک واقعیت مجازی درمان کنیم؟
جاهای شلوغ، ترافیک و ازدحام جمعیت برای هیچ کسی خوشایند نیست، اما برخی از افراد هستند که به خاطر نوعی عارضه روانی نمی توانند تحت هیچ شرایطی در یک فضای شلوغ قرار بگیرند. اختلال اضطراب اجتماعی، که تحت عنوان فوبیای اجتماعی نیز شناخته می شود، نوعی اختلال اضطرابی است که به طور مشخص زندگی اجتماعی افراد را تحت الشعاع قرار می دهد. افراد مبتلا به این عارضه معمولا در اثر قرار گرفتن در جمع و موقعیت های اجتماعی، دچار ترس و اضطراب شدیدی می شوند. این امر می تواند سبب ایجاد اختلال در گفتگو با سایر افراد، ملاقات افراد جدید، شرکت در اجتماعات و زندگی حرفه ای و شخصی افراد شود.
خوشبختانه در سال های اخیر روش های درمانی موثر و مختلفی برای انواع فوبیا ها معرفی شده است. واقعیت مجازی، به عنوان یک شیوه مدرن درمان فوبیا نیز این روزها بسیار مورد توجه است. در ادامه این مطلب به توضیح چگونگی درمانی فوبیای اجتماعی با کمک واقعیت مجازی خواهیم پرداخت.
توصیف دقیق تری از فوبیای اجتماعی:
افرادی که به فوبیای اجتماعی دچار هستند، از نظرات و قضاوت سایرین در خصوص خود، واهمه دارند. اینکه در یک روز کاری معمولی در محل کار چگونه قضاوت شوند و یا اینکه در یک رستوران، مورد بررسی افراد غریبه قرار بگیرند، در واقع محرک هایی هستند که افراد مبتلا به اضطراب های اجتماعی را اذیت می کنند. این افراد متوجه ترس غیر منطقی خود هستند اما معمولا در غلبه بر این ترس ناتوان اند.
فوبیای اجتماعی با کم رویی تفاوت دارد. کم رویی حالتی کوتاه مدت است و سبب اختلال در زندگی شخصی فرد نمی شود. این در حالی است که اضطراب اجتماعی عارضه ای پایدار و ناتوان کننده است. این نوع از فوبیا می تواند بر توانایی و عملکرد فرد در محیط کار، دانشگاه و مدرسه و حتی ایجاد ارتباط نزدیک با افرادی خارج از خانواده تاثیر بگذارد. این اختلال در بیشتر مواقع، از ۱۳ سالگی آغاز می شود و علائم آن عبارتند از:
- حالت تهوع
- تعرق مفرط
- لرز
- مشکل در صحبت کردن
- سرگیجه یا سبکی سر
- ضربان سریع قلب
فوبیای اجتماعی
عوامل به وجود آورنده اختلال اضطراب اجتماعی
اینکه افراد در مواجهه با برخی از موقعیت های اجتماعی دچار استرس و اضطراب شوند، عادی است اما اگر شما به خاطر این دو فاکتور از سوال پرسیدن از افراد غریبه، مصاحبه های کاری، خرید کردن، صحبت کردن با تلفن و یا رفتن به رستوران خودداری می کنید، به احتمال زیاد به فوبیای اجتماعی مبتلا هستید. عوامل به وجود آورنده فوبیای اجتماعی هنوز ناشناخته هستد. با این حال تحقیقات دانشمندان، ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی را عامل به وجود آورنده فوبیای اجتماعی می دانند. تجربیات منفی نیز ممکن است در بروز این نوع از فوبیا نقش کلیدی داشته باشند. برخی از این تجربیات منفی عبارتند از زورگیری، درگیری های خانوادگی، سوء استفاده های جنسی و اجتماعی در کودکی.
درمان اختلال اجتماعی با واقعیت مجازی
درمان های شناختی-رفتاری، درمان های گروهی و درمان با کمک واقعیت مجازی در بهبود و یا از بین بردن کامل فوبیای اجتماعی موثر هستند. نتایج حاصل از تحقیقات دانشمندان نشان میدهد که واقعیت مجازی تقریبا به شکل یکسان و موثری در درمان فوبیای اجتماعی موثر بوده است.
واقعیت مجازی در واقع یک فضای شبیه سازی شده از موقعیتی است که بیمار را دچار ترس می کند. افرادی که به فوبیای اجتماعی دچار هستند، معمولا در یک موقعیت اجتماعی که محرک احساس اضطراب و استرس محسوب می شوند، قرار می گیرند. این شرایط کاملا کنترل شده است. اگرچه فرد بیمار با کمک عینک واقعیت مجازی، خود را در موقعیت خطر احساس می کند، اما در واقعیت در دفتر درمانگر خود و در شرایط بسیار امنی قرار دارد. در خلال تمرین هایی که با کمک واقعیت مجازی اجرا می شود، درمانگر روش های درمان و مقابله با فوبیا را برای بیمار شرح می دهد و بیمار نیز می تواند این روش ها را تمرین کند. درمانگر ممکن است سناریوهای مختلفی را اجرا کند. مثلا ممکن است درمانگر از فرد بخواهد که در یک جمع بزرگ سخنرانی کند و یا با افراد قدرتمند و معروف در یک قرار کاری تعامل داشته باشد.
فرد با قرار گرفتن در محیط هایی که با کمک واقعیت مجازی شبیه سازی شده اند و کمک همزمان درمانگر خود، می تواند به تدریج نحوه برخورد و تعامل با ترس های اجتماعی اش را فرا بگیرد. بیمار به تدریج توانمندی های خود را می شناسد و می تواند به مرور از ترس های خود فاصله بگیرید. بدین ترتیب، واقعیت مجازی در اندک زمانی، به شکل تاثیرگذار می تواند فوبیای اجتماعی را بهبود بخشیده و حتی کاملا درمان کند.