مقدمه
داروهای ضد افسردگی به دارو هایی گفته می شود که توانایی کمک به تسکین علائم استرس و افسردگی، اختلالات اضطراب اجتماعی، اختلالات مرتبط به اضطراب، اختلالات عاطفی فصلی و یا افسردگی مزمن خفیف و همچنین سایر مشکلات مربوط به سلامت روان را دارا هستند.
هدف آنها به طور کلی اصلاح عدم تعادل شیمیایی انتقال دهنده های عصبی موجود در مغز انسان است که مسئولیت تغییرات خلق و خویی و رفتاری فرد را بر عهده دارند.
داروهای ضد افسردگی اولین بار در دهه ی ۱۹۵۰ میلادی ساخته شدند و استفاده از آنها در چند سال گذشته به مرور رایج تر شده است.
با توجه به تحقیقات مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها یا Centers for Disease Control and Prevention (CDC)، تعداد افراد افسرده ۱۲ ساله و بالاتری که از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند از ۷.۷ درصد در سال ۱۹۹۹-۲۰۰۲ به مقدار ۱۲.۷ درصد در سال ۲۰۱۱-۲۰۱۴ افزایش یافته است. همچنین جمعیت زنان نیز تقریباً دو برابر جمعیت مردان از این دارو ها استفاده می کنند.
به طور کلی هدف داروهای ضد افسردگی، اصلاح عدم تعادل شیمیایی انتقال دهنده های عصبی موجود در مغز انسان است که مسئولیت تغییرات خلق و خویی و رفتاری فرد را بر عهده دارند
انواع داروهای ضد افسردگی
به طور معمول انواع داروهای ضد افسردگی را می توان در پنج دسته طبقه بندی کرد:
-
SNRI ها
SNRI ها به عنوان مهارکننده‌های بازجذب هورمون های سروتونین و نورآدرنالین برای درمان افسردگی های اساسی، اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD)، اختلالات خلقی و اختلال بیش‌فعالی کمبود توجه (ADHD)، اختلالات اضطرابی، فیبرومیالژیا، علائم یائسگی و نوروپاتی مزمن استفاده می‌شوند.
SNRI ها با مهار بازجذب هورمون های سروتونین و نورآدرنالین، (دو انتقال دهنده عصبی ای که در مغز انسان نقش کلیدی ای را در تثبیت خلق و خو دارند) سطح این دو هورمون را در بدن افزایش می دهند و باعث از بین بردن علائم افسردگی می شوند.
-
SSRI ها
SSRI ها یا مهارکننده های انتخابی بازجذب هورمون سروتونین، یکی از رایج ترین داروهای ضد افسردگی به شمار می روند. این ها تاثیر زیادی بر درمان افسردگی دارند و همچنین عوارض جانبی کمتری را نسبت به سایر داروهای ضد افسردگی بر جای می گذارند.
فعالیت SSRI ها به این صورت است که بازجذب یا جذب سروتونین را در مغز مسدود می کنند. این کار باعث می شود دریافت و ارسال پیام ها برای سلول‌های مغزی آسان‌تر شود و در نتیجه خلق و خوی پایدارتر و بهتری برای فرد ایجاد شود.
داروهای ضد افسردگی
دارو های ضد افسردگی نوع SSRI و SNRI با جلوگیری از بازجذب سروتونین در مغز باعث کاهش علایم افسردگی می شوند
-
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCA ها)
دلیل نامگذاری داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای یا TCA ها به این نام، وجود سه حلقه در ساختار شیمیایی شان است. این ها برای درمان افسردگی، مشکلات فیبرومیالژیا و برخی از انواع مشکلات مربوط به اضطراب استفاده می شوند و همچنین می توانند به کنترل درد مزمن نیز کمک کنند.
-
مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOI ها)
استفاده از این نوع داروهای ضد افسردگی، معمولاً قبل از تجویز SSRI و SNRI به فرد توصیه می شود.
این مهارکننده های مونوآمین اکسیداز، آنزیم های مونوآمین اکسیداز را که کارشان شکستن انتقال دهنده های عصبی فعال موجود در مغز مانند سروتونین است، مهار می کنند.
با این عمل مهارکننده ها، چون سروتونین کمتری در مغز تجزیه می شود، سروتونین بیشتری در جریان خون مغز در گردش خواهد بود که این منجر به ایجاد خلق و خویی پایدارتر و اضطرابی کمتر خواهد شد.
-
نورآدرنالین ها و داروهای ضد افسردگی سروتونرژیک اختصاصی (NASSA)
از این انواع داروهای ضد افسردگی برای درمان اختلالات اضطرابی، برخی از اختلالات چند شخصیتی و افسردگی استفاده می شود.
از داروهای ضد افسردگی سروتونرژیک اختصاصی (NASSA) برای درمان اختلالات اضطرابی استفاده می شود
اثرات جانبی داروهای ضد افسردگی
هر گونه عارضه ی جانبی این دارو ها احتمالاً در ۲ هفته ی اول مصرف اتفاق می افتد و سپس به مرور از بین خواهد رفت.
عوارض رایج این ها عبارتند از، حالت تهوع، تب، لرز، استفراغ، اضافه وزن، کاهش وزن و…؛ ولی در کل توجه داشته باشید که بروز این عوارض به نوع داروی مورد استفاده نیز بستگی دارند.
اگر که این عوارض جانبی شدید باشند و یا حتی اگر باعث بروز افکار خودکشی در فرد شوند، باید به پزشک فوراً اطلاع داده شود.
اثربخشی داروهای ضد افسردگی
تقریباً چندین هفته ممکن است طول بکشد تا یک فرد متوجه اثرات یک داروی ضد افسردگی شود. بسیاری از مردم در همین دوره ی اثربخشی، استفاده از آنها را متوقف می کنند زیرا اعتقاد دارند که داروها کار نمی کنند.
همچنین علاوه بر مدت زمان اثربخشی دارو ها، دلایلی که افراد ممکن است شاهد علائم بهبود نباشند عبارتند از:
- مناسب نبودن دارو برای نیازهای فرد
- فقدان نظارت توسط پزشک معالج
- نیاز داشتن به بک درمان های اضافی در کنار استفاده از دارو؛ مانند درمان های شناختی رفتاری (CBT)
- مصرف نکردن دارو در زمان مناسب