عوارض جانبی که در پی مصرف داروهای ضد روان پریشی به وجود می‌آیند

عوارض جانبی داروها گاها مشکلات زیادی را برای بیمار به وجود می‌آورد. حتی در موارد بسیار زیادی بهبود علائم بیماری با عوارض جانبی گوناگونی که ناشی از مصرف دارو بوده است، همراه می‌باشد. داروهای ضد روان پریشی عوارض جانبی متفاوتی را در بیماران به وجود می‌آورند. حتی عوارض جانبی ناشی از یک دارو، در افراد مختلف به اشکال متفاوتی بروز پیدا می‌کند. بنابراین، تعویض مداوم دارو توسط پزشک به منظور رسیدن به یک انتخاب مناسب در میان داروها، امری طبیعی است.

در میان تمام عوارض جانبی که داروهای موجود در یک گروه به وجود می‌آورند، یک سری از این عوارض مشترک هستند و مابقی آنها، اختصاصی هر دارو می‌باشد. در مورد داروهای ضد روان پریشی از جمله عوارض جانبی مشترکی که می‌توان نام برد؛ سردرد، سرگیجه، افت فشار خون، بی قراری، لرزش و گرفتگی عضلات، نامنظم شدن یا قطع شدن قاعدگی در زنان، خشکی دهان، سوزش، تاری دید، یبوست، خواب‌آلودگی، افزایش وزن، بی میلی جنسی و اختلالات حرکتی است. در مورد عوارض جانبی اختصاصی نیز در ادامه گفتگو به بیان این عوارض خواهیم پرداخت.

از دیگر نام‌هایی که برای داروهای ضد روان پریشی استفاده می‌شود، می‌توان به داروهای نورولپتیک و همچنین آنتی سایکوتیک‌ها نیز اشاره کرد. طبقه بندی این داروها براساس زمان ساخت آنها می‌باشد. از این رو به دو دسته‌ی کلی نسل اول و نسل دوم آنتی سایکوتیک‌ها تقسیم بندی می‌شوند. به داروهای ضد روان پریشی نسل اول که قدیمی‌ترین دسته است، آنتی سایکوتیک‌های تیپیک نیز می‌گویند؛ و داروهای ضد روان پریشی نسل دوم که جدیدتر می‌باشند را آنتی سایکوتیک‌های آتیپیک می‌نامند. بسته به نوع دارو، ژنتیک فرد و سایر فاکتورهای دیگر، یک یا چند نوع از عوارض زیر بروز پیدا می‌کند. توجه نمایید که علائم زیر در بین اغلب داروهای این گروه مشترک است و هر دارو، تعدادی از این علائم را بروز می‌دهد و نه همه‌ی آنها را.

• عوارض جانبی داروهای ضد روان پریشی نسل اول:

حرکات و پرش بی اختیار پلک، دست و پا؛ تاری دید ؛ چرخش رو به بالای چشم؛ انحراف و اختلال حرکات چشم؛ وزوز گوش؛ احتقان بینی؛ خشکی دهان؛ اسپاسم حنجره یا برونش؛ تورم حنجره؛ آسم؛  تعریق صورت؛ رنگ‌پریدگی؛ تغییر رنگ پوست؛ کهیر؛ آکاتزی مخصوصا در تیروئید ؛دیسکینزی دیررس ؛ واکنش‌های دیستونیک، خستگی و ضعف؛ خم‌شدن بازو؛ یبوست؛ اسهال؛ ناتوانی در تخلیه‌ی ادرار؛ تغییرات اشتها؛  افزایش وزن؛ کاهش فشار خون؛ تاکیکاردی؛ لرزش و تکانه؛کاهش دمای بدن؛ لکوپنی؛ تغییر در قاعدگی؛ اختلالات جنسی؛آرامش بیش از حد؛ خواب‌آلودگی؛ بی‌خوابی؛ کابوس‌های شبانه؛ بی‌ثباتی خلقی؛ تحریک و سرخوشی؛  اثرات نوروتوکسیک؛ اضطراب؛ بیقراری؛ سرگیجه؛ توهم؛ افسردگی؛  سندرم نورولپتیک بدخیم؛  اختلال حافظه یا تمرکز؛ سبکی سر و عوارض آنتی کولینرژیک.

• داروهای ضد روان پریشی نسل دوم:

تاری دید؛ ورم صورت، لبها، زبان و گلو؛ تنش در عضلات حرکتی چشم‌ها، زبان، آرواره و گردن؛ خشکی دهان؛ مشکلات بلعی؛ آبریزش از دهان در طول شب؛ مشکلات تنفسی؛ سفتی عضلات؛ اختلالات قلبی مانند میوکاردیت و کاردیومیوپاتی؛ سریع شدن ضربان قلب یا آریتمی؛  افت فشار خون ارتوستاتیک؛ سرکوب مغز استخوان؛ آگرانولوسیتوز؛ لکوپنی؛ نوتروپنی؛ لرزش؛ تب؛ تعریق؛ کهیر؛ تهوع، کاهش تحرک دستگاه گوارش؛ یبوست شدید؛ شب ادراری؛ افزایش وزن؛ هیپرگلیسمی؛ دیابت؛ ترشح شیر از پستان؛ کاهش میل جنسی و مشکلات ارگاسمی؛ عوارض عصبی؛  غیرفعال کردن cns ؛گیجی در طول روز؛ خواب‌آور بودن شدید به طوری که فرد تا مرز بیهوشی می‌رود؛ خطر ابتلا به علائم اکستراپیرامیدال، دپرسانت سیستم عصبی مرکزی؛ زوال عقل؛ تشنج؛ احساس سبکی در سر؛ بیقراری؛ رؤیا دیدن بیش از حد معمول و سردرد .

آیا فواید داروهای ضد روان پریشی بیشتر است یا عوارض جانبی آنها؟

در تحقیقات ابتدایی بر روی داروهای ضد روان پریشی دریافتند که  این داروها خطر ابتلا به سندروم متابولیک را در بیماران اسکیزوفرنی افزایش می‌دهند. سال‌ها پس از آن، طی تحقیقات بالینی که لیبرمن و گروه او بر روی داده‌های عصب شناختی انجام دادند، دریافتند که درصد بهبودی بیماران مورد بررسی، بیشتر از صدماتی بوده است که این داروها در بدن بیماران به وجود می‌آورند. لیبرمن همچنین با آزمایشی بر روی جوندگان دریافت که هرچند مصرف این داروها به مرور زمان سبب ایجاد حساسیت در گیرنده‌های دوپامین می‌شود، اما نتایجی برای اثبات اینکه این داروها سبب عود بیماری شوند، پیدا نشد.

درست است که این داروها دارای عوارض جانبی هستند که گاها جان بیمار را به خطر می‌اندازند، اما باید توجه داشت که اگر پزشک به درستی از آنها استفاده کند و بیمار را تحت نظر داشته باشد، این علائم کنترل خواهند شد. بیماران نیز در طی درمان ، شاهد روند بهبود خود هستند و می‌توانند به زندگی عادی خود باز گردند.

اپلیکیشن مشاوره پزشکی طبیبجو