ADHD چیست؟
ADHD، در واقع همان بیش فعالی یا اختلال کم توجهی می باشد. شاید در باور عموم جامعه، این بیماری مختص کودکان به نظر آید. اما در حقیقت ممکن است در کودکی بروز کرده و تا دوران بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند. به هر حال آن چه مسلم است وجود ریشه های این بیماری در دوران کودکی است. با بیشتر شدن سن افراد، مشکلات این بیماری نیز افزایش پیدا می کند. چرا که بزرگسالان وظایف و مسئولیت هایی دارند که اختلال ADHD، باعث عدم انجام صحیح آن ها شده و حتی ممکن است زندگی روزمره ی فرد مبتلا را نیز مختل کند.
علائم اختلال کم توجهی و بیش فعالی چیست؟
ADHD، دارای علائم زیر است:
- بی قراری
- عدم تحمل شکست
- مشکل در تمرکز و توجه
- عدم انجام صحیح تکالیف
- بی نظمی
- عدم کنترل استرس
- روابط اجتماعی بی ثبات
- مشکلات خلقی مداوم
- سریع عصبانی شدن
این افراد با توجه به علائمی که دارند، دقت کمی در جزئیات وظایف خود می کنند. آرامش نداشته و مدام در حال تکان دادن دست و پای خود هستند. نوعی عجله ی همیشگی در رفتار آن ها به چشم می خورد. تحمل در صف منتظر ماندن را نداشته و بی قرار هستند. نمی توانند به برنامه ریزی های خود پایبند باشند. در شرایط نامناسب شروع به حرکت و راه رفتن می کنند. البته علائم بسیار زیاد دیگری نیز وجود دارد که در این مقاله نمی گنجد.
علل ایجاد ADHD
تا کنون علی رغم تحقیقات فراوان حول این موضوع، علت دقیق پیدایش ADHD، مشخص نشده است. اما نقش بعضی عوامل در ایجاد آن ثابت شده است. از این فاکتورها، وراثت و عوامل محیطی می باشد. البته ژن مشخصی در این باره مورد بحث نیست و مجموعه ای از ژن های مختلف سبب بروز این اختلال می شود. البته نظریه ی دیگری در این مورد وجود دارد. طبق این نظریه، ناهماهنگی میان مراحل تکاملی انسان و سرعت پیشرفت محیط و مدرنیته سبب بروز این اختلال روانی خواهد شد. در برخی موارد نیز، افزایش آمار ابتلا به این بیماری را با کاهش زمان بازی کودکان و اختصاص این زمان به تحصیل و مطالعه مرتبط می دانند.
ADHD
عوارض این اختلال چیست؟
عوارضی که ADHD، به همراه دارد عبارتند از:
- اختلالات خلقی: افسردگی، اختلال دو قطبی و … که به سبب بروز ناکامی های مکرر و تکرار الگوهای خاص و ناموفق بروز پیدا می کنند.
- اختلالات اضطراب: این اختلال باعث بروز نگرانی، عصبی بودن و … در افراد می شود.
- اختلالات شخصیتی: یکی از اختلالات شخصیتی که در پی بیش فعالی بروز پیدا می کند، اختلال شخصیت مرزی یا شخصیت غیر اجتماعی می باشد.
- ناتوانی در یادگیری: عدم یادگیری کافی در این افراد سبب کاهش کیفیت زندگی آن ها در بزرگسالی خواهد شد.
تشخیص ADHD
تشخیص و تایید ADHD، کاملا به عهده ی روان شناس یا روان پزشک است. البته که تشخیص آن در بزرگسالی دشواری های خاص خود را دارد. پس از مراجعه ی فرد مشکوک و معاینات بالینی، متخصصان سوالاتی را از وی خواهند پرسید. سپس باید به دنبال رد هر بیماری جسمی و روحی دیگر بود. چرا که بسیاری از بیماری های روحی نظیر اختلالات سلامت ذهنی، وجود دارند که علائم آن ها کاملا شبیه به بیش فعالی می باشد. لذا باید در تشخیص دقت کافی به عمل آید. بیماری های جسمی نظیر اختلال رشد، اختلال تیروئید، کاهش قند خون، مسمومیت با سرب و تشنج ها، ممکن است سبب بروز علائمی شبیه به بیش فعالی گردند. مصرف بعضی مواد دارویی، مواد مخدر و الکل نیز عوارضی شبیه به همین اختلال دارند. لذا باید هنگام تشخیص در نظر گرفته شوند.
درمان اختلال بیش فعالی و کم توجهی
دارو درمانی و روان درمانی، دو روش برای درمان اکثر بیماری های روحی و روانی هستند. در مورد ADHD، نیز همین امر صادق بوده و برای کسب موفقیت های بیشتر از ترکیب این دو روش استفاده ی بیشتری می شود. برای آن که پاسخ بهتری به روش های درمانی داده شود، باید خود فرد و اطرافیان وی تحت آموزش قرار گیرند. البته داورها باید حتما تحت نظر پزشک مورد استفاده قرار بگیرد. تغییر سبک زندگی و استفاده از برنامه ریزی های منظم که به صورت روزانه تکرار می شوند هم به حل مشکلات این بیماران کمک می کند. برای مثال، این افراد باید همواره در دفترچه یادداشتی رویدادها و قرار ملاقات های خود را ثبت کنند تا از یاد نبرند. قرار دادن وسایل در مکان های خاص و ثابت نیز به آن ها کمک می کند.