آیا می توان ترس از پزشک و دندانپزشک را درمان کرد؟
قبل از مراجعه به پزشک یا دندانپزشک، داشتن اندکی دلهره و ترس طبیعی است. با این حال افرادی در دنیا هستند که به شدت از پزشک و دندانپزشک می ترسند. شدت این ترس به قدری است که این افراد حتی در صورت بیماری، به پزشک و دندانپزشک مراجعه نمی کنند. این ترس نوعی اختلال اضطرابی است و در دسته انواع فوبیا ها قرار می گیرد. مطالعات نشان داده است که چیزی در حدود ۱۵ الی ۱۸ درصد از افراد دنیا به این ترس دچار هستند. ترس از پزشک و دندانپزشک ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. ممکن است این ترس شکل ثانویه از یک فوبیا یا ترس دیگری باشد که دست به گریبان شما شده باشد. ما در این مقاله، علل این ترس را بررسی کرده و شیوه درمان این اختلال با واقعیت مجازی را مرور خواهیم کرد.
علت پیدایش ترس از پزشک و دندانپزشک چیست؟
مانند هر شکلی از فوبیا، ترس از پزشک و دندانپزشک نیز معمولا به خاطر تجربیات افراد شکل می گیرد. در برخی از افراد ترس از پزشک و دندانپزشک با ترس از احساس درد مرتبط است. اکثر مردم از تجربه احساس درد هراس دارند و به همین دلیل از مراجعه به پزشک یا دندانپزشک خودداری می کنند. این امر در افرادی با آستانه درد پایین بیشتر دیده می شود. عده ای از افراد معتقد هستند که در دندانپزشکی و یا در مطب پزشک، هیچ کنترلی بر روی بدن خود ندارند و یا از اینکه توسط یک فرد دیگر معاینه شوند، دچار خشم و خجالت می شوند. این پارامترها می توانند به این ترس دامن بزنند.
برخی معتقد هستند که این ترس از زمان کودکی شکل می گیرد. کودکان معمولا به خاطر ترس از آمپول، از پزشک و دندانپزشک می ترسند. به همین دلیل است که شیوه برخورد پزشکان و دندانپزشکان با کودکان اهمیت بسیار زیادی دارد. همچنین والدین می توانند به از بین بردن و یا تشدید این ترس کمک کنند. معمولا بزرگسالانی که یکی از موارد زیر را در دوران کودکی و نوجوانی خود تجربه کرده باشند، در بزرگسالی به این ترس دچار می شوند:
- مراجعه مکرر به پزشک در زمان کودکی به خاطر یک شرایط پزشکی خاص
- عدم دریافت مراقبت های پزشکی و یا تجربه بد در خلال دریافت این مراقبت ها
- ابتلا به یک بیماری مزمن، مانند دیابت یا سرطان که به واسطه آن مجبور باشید بارها تحت آزمایش و معاینه قرار بگیرید.
- دریافت خبرهای بد پزشکی در خصوص سلامت خود یا عزیزان
- سابقه خانوادگی در زمینه اختلال اضطرابی یا فوبیا
ترس از پزشک و دندانپزشک
آیا ترس از دندانپزشک و پزشک با سایر فوبیاها مرتبط است؟
از آنجایی که فوبیا نوعی اختلال اضطرابی است، احتمال ابتلا به بیش از یک فوبیا در افراد وجود دارد. معمولا افرادی از که از خون یا سوزن می ترسند، به این ترس نیز دچار هستند. به جز این مورد، سایر شکل های فوبیا نیز با ترس از پزشک و دندانپزشک مرتبط می باشند. مهم ترین این ترس ها عبارتند از:
- کارسینوفوبیا (ترس از ابتلا به سرطان).
- کاردیو فوبیا (ترس از بیماری قلبی یا حملات قلبی).
- کلاستروفوبیا (ترس از فضاهای بسته مانند دستگاه های MRI).
- هموفوبیا (ترس از خون).
- میکروفوبیا (ترس از میکروب).
آیا می توان ترس از دندانپزشک و پزشک را درمان کرد؟
ترس از پزشک و دندانپزشک، یکی از ترس های غیر منطقی است و می تواند کیفیت زندگی و سلامت افراد را تهدید کند. افرادی که به این ترس مبتلا هستند معمولا در مطب پزشک دچار احساس وحشت شدید، سرگیجه، خشکی دهان، حالت تهوع و تعریق شدید می شوند. بالا رفتن تپش قلب و همچنین لرزش شدید نیز از جمله علایم این نوع فوبیا محسوب می شوند. خوشبختانه امکان درمان این ترس با کمک واقعیت مجازی وجود دارد.
در خلال این روش درمان، درمانگر از یک هدست خاص استفاده می کند. این هدست شرایطی مانند حضور در بیمارستان، مطب پزشک و یا آزمایشگاه را برای فرد بیمار شبیه سازی می کند. این شبیه سازی های کامپیوتری به گونه ای انجام شده اند که فرد خود را کاملا در محیط واقعی احساس کند. درمانگر، در شرایطی کاملا کنترل شده ، بیمار را در این فضا هدایت می کند تا محرک های فوبیای وی را ریشه یابی کرده و شیوه های مقابله و کنترل این محرک ها را آموزش دهد. بدین ترتیب بیمار به تدریج می آموزد با محرک های ترس خود تعادل برقرار کرده و بر ترس های خود غلبه نماید. این روش درمان معمولا در طی چند جلسه، نتیجه خوبی به همراه دارد.