اسکیزوفرنی یا جنون جوانی به چه بیماری اطلاق می شود؟
با ابتلا به اسکیزوفرنی، فرد مبتلا از واقعیت فاصله گرفته و در تفکر، ادراک و رفتارش تغییراتی ایجاد می شود. به دلیل آغاز این بیماری در سنین ۱۵ تا ۲۵ سال به آن جنون جوانی نیز گفته می شود. شیوع این بیماری در زنان و مردان به یک میزان بوده و ۱ درصد جامعه را شامل می شود. در پی این بیماری فرد، افسرده، مضطرب و از دیگران گریزان است. عقاید وی نیز بسیار غیر معمول خواهد بود اما در عین حال برای دیگران خطرناک محسوب نمی شود. در ضمن از بهره ی هوشی طبیعی بهره مند است و عقب ماندگی ذهنی در این افراد وجود ندارد.
اسکیزوفرنی چه علائمی دارد؟
- هذیان اولین علامت بیماری اسکیزوفرنی می باشد. منظور از هذیان عقایدی است که فرد مبتلا بدون هیچ شکی به آن ها معتقد است اما در دنیای واقعی، حقیقت ندارند. هذیان پخش افکار، هذیان خیانت، بزرگ منشی و … که برای مثال سبب اعتقاد فرد به کنترل رفتارش توسط نیرویی خارجی یا پخش افکارش در بیرون از ذهن می شود.
- توهم نیز از علائم این بیماری می باشد. گرچه تعریف توهم درک غیر واقعی یکی از حواس پنجگانه است اما توهم شنوایی در این بیماران شایع تر از انواع دیگر است. در واقع آن ها ادعای شنیدن صداهایی را می کنند که وجود ندارد.
- علامت اختلال تفکر نیز به صورت گفته هایی نامفهوم و بیهوده نمود پیدا می کند.
- این بیماران حتی برای انجام کارهای روزانه و ساده انگیزه ای ندارند.
- عدم ابراز احساسات یا بروز احساسات نامتناسب نیز از علائم این بیماری می باشد. برای مثال خندیدن به یک فاجعه ی ناگوار.
- این بیماری سبب گوشه گیر شدن و انزوای اجتماعی می شود. سپس همین موارد به صورت چرخه ای سبب پیشرفت بیماری می گردد.
- این افراد هرگز به بیماری خود واقف نبوده و خود را بیمار نمی دانند. بنابراین هیچ تلاشی برای درمان نخواهند کرد.
انواع اسکیزوفرنی و مراحل آن
بیماری اسکیزوفرنی دارای مراحلی از جمله اولیه، حد واسط و مزمن است. البته مرحله ی اولیه با بی توجهی و عدم درمان به حالت مزمن تبدیل می شود. در ضمن در بعضی بیماران نوسان مراحل نیز وجود دارد. اما انواع این بیماری عبارتند از: پارانوئید، کاتاتونیک، آشفته، هیجانی، نامشخص و باقی مانده. تشخیص هر یک از این موارد به عهده ی متخصصین بوده و ویژگی های خاص خود را دارند.
چه عواملی سبب بروز این بیماری می شوند؟
به طور کلی، یک عامل نمی تواند به تنهایی سبب بروز اسکیزوفرنی یا هر بیماری روانی دیگری شود. لذا این بیماری ها حاصل تجمیع چندین عامل هستند.
- عامل ژنتیک و وراثت در صدر جدول علل بروز این بیماری می باشد. مثلا با وجود شیوع ۱ درصدی این بیماری در جامعه ی عمومی، احتمال ابتلای فرزندانی که یکی از والدینشان به این بیماری مبتلا است، ۱۰ درصد می باشد.
- فاکتورهای شیمیایی و اختلال در تعادل پیام رسان های شیمیایی مغز مانند دوپامین هم مسبب این بیماری می شوند. این آسیب ها می تواند حین بارداری یا زایمان، به مغز جنین یا نوزاد وارد شده باشد.
- استرس
- اعتیاد به الکل و مواد مخدر
جنون جوانی چگونه تشخیص داده می شود؟
اولین مرحله ی تشخیصی برای بیماری اسکیزوفرنی، مراجعه و مصاحبه ی بالینی روانپزشک است. در این باره پزشک از آزمایش خون، تصویربرداری، نوار و نقشه ی مغزی، تست غربالگری ادرار و آزمون های روان شناختی استفاده می نماید.
درمان بیماری اسکیزوفرنی چیست؟
اولین و مهم ترین درمان برای اسکیزوفرنی، درمان دارویی است که باید حتما توسط روان پزشک تجویز شود. البته در کنار این داروها می توان از روش های روان درمانی و روان شناختی نیز بهره گرفت. در موارد شدیدتر شوک درمانی و بستری در بیمارستان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. داروها به شکل قرص یا به صورت تزریقی هستند. اغلب مصرف این داروها طولانی مدت و همیشگی خواهد بود. در این بیماران معمولا اعتیاد به الکل و مواد مخدر نیز مشهود است. لذا درمان اعتیاد نیز بخشی از روند درمان آن ها می باشد. لازم به ذکر است که خانواده و نزدیکان این افراد نیز باید با این بیماری آشنا شوند و برای درست رفتار کردن با بیمار آموزش ببینند. این بیماری به خودی خود سبب کاهش طول عمر نمی شود. اما عوارض ناشی از بروز بیماری و مصرف داروها امکان تاثیر روی طول عمر بیمار را خواهد داشت.